فرض نمایید که دفتر ثبت سفارش شرکت‌تان پر شده است و شما از توسعه‌ی کسب‌وکارتان ناامید شده‌اید، یا نمی‌توانید که کارکنان مورد نیازتان را پیدا کنید. چیزی که اوضاع را بدتر کرده این می باشد که نقدینگی شما کم است و بودجه‌ی استخدام شما به حد نهایی خود رسیده است و به‌شدت به عدم کارکرد صحیح برخی از رویکرد‌هایی که استفاده می‌کنید، مشکوک شده‌اید.
در این مسئله یکی از رویکرد‌ها این است که روی عواملی که کار نمی‌کنند، تمرکز کنید و به این فکر کنید که چگونه می‌توانید آنها را درست کنید. این یک رویکرد سنتی به حل مسئله است و در بسیاری از مواقع به درستی عمل می‌کند. اما در موارد دیگر، تنها کاری که می‌کند این است که شما را تا سطح دیگران بالا می‌آورد.
رویکرد دیگر این است که به دیدگاه مخالف بروید و به عواملی که در حال کار کردن هستند نگاه کنید و آنها را بهبود بخشید. این کار در بعضی از موقعیت‌ها می‌تواند بسیار قدرتمند باشد، چرا که با تمرکز بر موضع مخالف، می‌توانید قدرت یگانه‌ای بسازید که موفقیت واقعی را برای شما به ارمغان می‌آورد. این فرضیه‌ایست که در پس «تحقیق ارج‌گزار» روش حل مسئله‌ای که در اواسط دهه‌ی ۸۰ میلادی توسط دیوید کوپرایدر (David Cooperrider) در دانشگاه کیس وسترن رزرو ابداع شد، قرار دارد.
برای فهم مبنای تحقیق ارج‌گزار، توجه به معنای این دو واژه در بافت آن، می‌تواند سودمند باشد.
ارج‌گزاری به معنی فهمیدن و ارزش‌گذاشتن بر همکاری یا ویژگی‌های چیزها و آدم‌هایی است که اطراف ما هستند.
تحقیق به معنی اکتشاف و پیدا کردن فهم بهتر و گشوده بودن برای امکانات جدید است.
زمانی که این دو واژه را ترکیب کنیم، به این معنا می‌رسیم که با ارج‌گزاری بر چیزی که در وضعیت کنونی خوب و ارزشمند است، می‌توانیم راه‌های ایجاد تغییرات مثبت را برای آینده، کشف کنیم و بیاموزیم.
استفاده از تحقیق ارج‌گزار: رویکرد ۵D
به‌منظور اعمال تحقیق ارج‌گزار برای حل مسئله، تمرکز کردن روی عوامل مثبت بسیار مهم است. داشتن رویکردی با انرژی مثبت به شما کمک می‌کند تا نقاط مثبت خود را بهبود بخشید، درست مانند رویکرد حل مسئله‌ی سنتی که به شما کمک می‌کند تا نقاط ضعف‌تان را مدیریت یا رفع کنید.
نخستین گام این فرآیند این است که مسئله‌ای را که سعی در حل آن دارید، تشخیص و توضیح دهید. از اینجا به بعد با نگاه کردن به مسئله در ۴ حالت، کار را ادامه می‌دهید: کشف (Discovery)، رؤیاپردازی (Dream)، طراحی (Design) و به ثمر رساندن (Deliver). این رویکرد در ۵ گام زیر توضیح داده می‌شود.
نکته ۱:
معمولا تحقیق ارج‌گزار با استفاده از چهار D توضیح داده می‌شود: کشف (Discovery)، رؤیاپردازی (Dream)، طراحی و به ثمر رساندن (Delivey and Design) و تقدیر (Destiny). اما ما می‌خواهیم تا گام پنجمی را با نام تعریف (Define) به‌عنوان گام اول به این ترکیب اضافه کنیم.
گام ۱. تعریف مسئله
پیش از اینکه بتوانید یک مسئله را تجزیه‌وتحلیل کنید، لازم است تا مشخص کنید که به چه چیزی نگاه می‌کنید. هنگامی که تصمیم می‌گیرید تا به نکات مثبت نگاه کنید، در جهت متضاد حرکت خواهید کرد. تعریف موضوع به‌شکل مثبت به شما کمک می‌کند تا به جنبه‌های متضاد آن توجه کنید. در نتیجه به عنوان مثال، به جای جستجوی «راه‌هایی برای حل مشکلات استخدام» راهی را انتخاب خواهید کرد که «به استخدام شتاب بدهد». این تغییر زیرکانه در بیان، می‌تواند تغییر بزرگی در چیزی که روی آن تمرکز می‌کنید، ایجاد کند.
همچنین اطمینان حاصل کنید که موضوع‌تان بیش از حد شما را مطمئن نکرده است: شما می‌خواهید با جستجوی امکانات و راه‌های بسیار برای تغییر، موضوع‌تان را گسترده نگه‌دارید.
گام ۲. مرحلهی کشف
در اینجا نیاز دارید تا به‌دنبال بهترین چیز‌هایی باشید که در گذشته اتفاق افتاده‌اند و اکنون نیز به‌خوبی کار می‌کنند. تا جایی که امکان دارد افراد مختلف را درگیر کنید و پرسش‌های خود را برای آنها طراحی کنید تا افراد به شما بگویند که چه چیزی را از همه باارزش‌تر می‌دانند (یا ارج‌می‌گزارند) و چه چیزی مشخصا به‌خوبی کار می‌کند.
از مثالی که در گام اول مشاهده کردید استفاده کنید، یکی از راه‌های خوب برای انجام این کار این است که کارمندان تازه را جمع کنید و با تک تک آنها مصاحبه کنید. بر مسئله‌ی کاری اصلی که آنها پیش از پیوستن به شما، دوست داشتند و آن دسته از ویژگی‌های سازمان که در هنگام پیوستن به شما از آن لذت برده‌اند، تمرکز کنید. پرسش‌های زیر می‌توانند برای اکتشاف خوب باشند:
زمانی که به گذشته و هنگامی که تصمیم گرفتید به شرکت بپیوندید فکر می‌کنید، چه چیزی بیشتر از همه شما را به خود جذب کرده است؟
درباره‌ی زمانی بگویید که به کارتان بسیار علاقه‌مند بودید.
به‌نظر شما مهم‌ترین عامل موفقیت سازمان چیست؟
درباره‌ی زمانی بگویید که نسبت به شرکت احساس افتخار می‌کردید.
رویکردی دیگر برای حل این مسئله می‌تواند این باشد که به رویکرد‌های مختلفی که هنگام استخدام افراد به کار گرفته‌اید، نگاه کنید و آنهایی را که بیشترین استخدام‌های خوب را به همراه داشته‌اند، مشخص کنید. هنگامی که به اندازه‌ی کافی اطلاعات جدید جمع‌آوری کردید، باید داده‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنید و عواملی را که بیشترین سهم را در موفقیت‌های گذشته‌ی تیم یا سازمان داشته‌اند، مشخص کنید. چه چیزی از همه مطلوب‌تر است؟ برای افراد چه چیزی از همه انگیزه‌‌بخش‌تر یا دوست داشتنی‌تر است؟ چه چیزی بیشترین افتخار را القا می‌کند؟ و چیز‌هایی از این قبیل.
گام ۳. مرحلهی رؤیاپردازی
در این مرحله شما و تیم‌تان درباره‌ی اینکه چه چیزی اتفاق خواهد افتاد رؤیاپردازی کنید. به این فکر کنید که چگونه می‌توانید عوامل مثبتی را که در مرحلهی کشف مشخص کردید، به دست آورید و آنها را برای ساختن قدرت واقعی تقویت کنید.
ممکن است راهی که پیشِ رو دارید با توجه به نتایج مرحلهی کشف، آشکار باشد. اگر چنین نیست، رویکردی مفید این است که گروه‌های مختلفی از ذی‌نفعان را گردهم آورید و با استفاده از طوفان فکری ایده‌های خلاقانه و نوآورانه‌ای را برای کارهایی که تیم یا شرکت می‌تواند انجام دهد، ایجاد کنید.
در مثال ما شما ممکن است که بخواهید تا نکات خوبی را که هر شخص درباره‌ی سازمان دوست دارد، بسازید و بهبود بخشید و از آن به‌عنوان یک پیام قوی برای جذب نامزدهای احتمالی در فرآیند استخدام، استفاده کنید. همچنین ممکن است که عواملی را که کار نمی‌کنند متوقف کنید و از پول ذخیره‌شده برای تقویت عواملی که کار می‌کنند استفاده کنید.
زمانی که درمورد رؤیا یا تصورتان به توافق رسیدید، می‌توانید آن را به مرحلهی طراحی ببرید.
گام ۴. مرحلهی طراحی
این مرحله، با توجه به رؤیای شما، به نکاتی که برای تقویت تصور نیاز دارید نگاه می‌کند. در این مرحله شروع به بررسی نوع سیستم‌ها، فرآیند‌ها و استراتژی‌هایی می‌کنید که رؤیای شما را قابل تحقق می‌کنند.
گام ۵. مرحلهی به ثمر رساندن
مرحلهی آخر، مرحلهی پیاده‌سازی است و گاهی اوقات هم مرحلهی سرنوشت نامیده می‌شود و نیازمند برنامه‌ریزی و آماده‌سازی بسیار زیادی است. نکته‌ی کلیدی برای به ثمر رساندن موفقیت‌آمیز، این است که مطمئن شوید رؤیا یا تصورتان در نقطه‌ی کانونی قرار دارد. درحالی که بخش‌های مختلف تیم، فرآیند‌های خودشان را برای تکمیل دارند، نتیجه‌ی نهایی، مجموعه‌ی تغییراتی است که هم‌زمان در سراسر سازمان اتفاق می‌افتند و در خدمت حمایت و حفاظفت از رؤیا هستند.
نکته‌ی ۲:
قدرت واقعی این تکنیک از گام‌های ۱ و ۲ ناشی می‌شود. گام‌های ۳ تا ۵ فقط گام‌های پیاده‌سازی استاندارد هستند. اگر رویکرد مورد علاقه‌ی خود را برای پیاده‌سازی دارید، از آن استفاده کنید.
نکته‌ی ۳:
در این مقاله ما به تحقیق ارج‌گزار همچون یکی از تکنیک های حل مسئله نگاه کردیم، شما همچنین می‌توانید از آن به‌عنوان یک ابزار استراتژی سازمانی قدرتمند یا ابزاری برای توسعه فردی استفاده کنید. در این بافت، می‌توانید بر آنچه که به‌خوبی انجام می‌دهید تمرکز کنید و نهایت تلاش‌تان را برای رفتن به سمت نقطه‌ی قوت و دوری از چیزی که در آن خوب نیستید، به کار بگیرید.