استرس مالی به شکل های مختلفی ایجاد می شود. این نوع استرس می‌تواند تنش خیلی زیادی در روابط بین‌فردی ایجاد کند، زیرا استرس مالی خواه‌ناخواه روی سایر جنبه‌های زندگی نیز تأثیر می‌گذارد. حتما خودتان خوب می‌دانید که وقتی از لحاظ مالی تحت فشار هستید، به‌درستی نمی‌توانید روی مسائل شغلی یا زندگی خانوادگی‌تان تمرکز کنید. این درحالی است که اگر بتوانید با این استرس مقابله کنید و در پی راه حل باشید، کنترل اوضاع به‌مراتب آسان‌تر خواهد شد. در این مطلب راهکارهای غلبه بر استرس مالی را برای شما مطرح خواهیم کرد.
۱. با برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی مالی جلو بروید
شاید اولش فکر کنید که با برنامه ریزی و بودجه‌بندی مالی بیشتر دچار استرس خواهید شد، اما واقعیتش این است که برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی مالی به مدیریت بهتر منابع مالی موجود و رفع نگرانی‌های مالی کمک می‌کند. به بیان دیگر، اگر منابع مالی موجود را بودجه‌بندی کنید، راحت‌تر می‌توانید درمورد مخارج‌تان تصمیم گیری کنید. بودجه‌بندی درواقع نوعی راهنمای مخارج زندگی است و به تحقق اهداف مالی سهولت می‌بخشد. برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی، ازجمله راهکارهای پس انداز پول هستند و به شما کمک می‌کنند بدهی‌های عقب‌افتاده‌تان را هم بپردازید.
برنامه‌ریزی بودجه در ماه‌های اول کار بسیار سخت و وقت‌گیری است. اما وقتی دست‌تان راه بیفتد، نه‌تنها سرعت‌عمل‌تان بیشتر می‌شود، بلکه کمتر نگران مسائل مالی خواهید بود، چراکه با مدیریت بهینه‌ی منابع مالی موجود حتی می‌توانید وضعیت مالی خود را از این‌رو به آن‌رو کنید. برای شروع بهتر است ماه اول را فقط به برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی مخارج اختصاص بدهید و در ماه‌های بعد سعی کنید تا با کاهش مخارج غیرضروری و افزایش بودجه‌ی مربوط‌به مخارج واجب‌تر به تعادل مطلوب‌تری در دخل‌وخرج‌تان برسید.
۲. از پس‌انداز روز مبادا برداشت کنید
چقدر خوب است که یک حساب پس‌انداز داشته باشید تا بتوانید درصورت بروز نیازهای مالی غیرمترقبه از این حساب برداشت کنید. مثلا اگر در یکی از روزهای پایانی ماه، یعنی درست وقتی حقوق ماه قبل‌تان ته کشیده است، ماشین‌تان خراب شود، چون خاطرجمع هستید که می‌توانید خرج تعمیر ماشین را از پس‌اندازتان برداشت کنید، پس دیگر چندان دچار استرس مالی نخواهید شد. اگر پس‌انداز روز مبادا داشته باشید و بدانید که درصورت بروز نیازهای مالی غیرمترقبه دست خالی نخواهید ماند، با خیال راحت‌تری می‌توانید بودجه‌‌‌ای را که برنامه‌ریزی کرده‌اید، خرج کنید.
پس‌انداز، به‌ویژه اگر تابه‌حال عادت به این اقدام نداشته‌اید، کار مشکلی است. اما اگر بتوانید با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح بودجه به پس‌انداز ماهیانه‌تان اضافه کنید، دیگر استرس مالی زیادی نخواهید داشت.
۳. از خدمات آموزش یا مشاوره‌‌ی مالی کمک بگیرید
اگر در مدیریت منابع مالی موجود و مسائل مربوط‌به مخارج مشکل جدی دارید، چرا از خدمات آموزشی یا مشاوره‌ای در زمینه‌ی مدیریت بودجه کمک نمی‌گیرید؟ مثلا می‌توانید در کلاس‌های آموزش مهارت‌های پایه‌ای مدیریت منابع مالی و سرمایه گذاری شرکت کنید تا بهتر بتوانید درمورد پولی که در اختیار دارید، تصمیم بگیرید و از لحاظ مالی ترقی کنید. با مراجعه به یک برنامه‌ریز مالی کاربلد حتی می‌توانید به یک استراتژی سرمایه گذاری بلندمدت برسید تا خیال‌تان از بابت دوران بازنشستگی‌تان نیز راحت باشد.
مهم این است که بدانید مجبور نیستید به‌تنهایی با مشکلات‌تان مواجه شوید. در بسیاری مواقع، حرف‌زدن و مشورت‌کردن با کسانی که خارج‌ازگود هستند، می‌تواند تا حد زیادی کمک‌تان کند، زیرا موجب می‌شود که بتوانید از بیرون به قضیه نگاه کنید. اگر هم شخص معتمدی باشد که مخارج و پیشرفت‌های مالی‌تان را به او گزارش بدهید، خیلی به نفع‌تان خواهد بود. همین که بدانید یک نفر هست که باید مخارج و پس‌اندازتان را به او گزارش بدهید، کمک‌تان می‌کند تا از مخارج اضافه بزنید. این شخص می‌تواند دوست معتمدتان یا یک مشاور مالی باشد.
۴. موارد نیازمند تغییر را شناسایی کنید
معمولا مشکلات مالی از قضایای مربوط‌به درآمد، مخارج یا هر دو آب می‌خورند. اگر می‌دانید که درآمدتان کافی نیست، ببینید که چگونه می‌توانید درآمد بالاتری داشته باشید. شاید با خودتان به این نتیجه برسید که بهتر است تحصیلات‌تان را ادامه بدهید تا بتوانید برای جایگاه‌های شغلی پردرآمدتری درخواست همکاری بفرستید. اگر مشکل مخارج دارید، قطعا باید راه‌حلی پیدا کنید تا اعتیادتان به ول‌خرجی را کنار بگذارید. بهترین راه‌حلش این است که نیازهای آنی و زودگذری را که فقط به خالی‌شدن جیب‌تان می‌انجامند، شناسایی و اولویت بندی کنید و از غیرضرورترین‌هایشان دست بکشید. درهرصورت، اگر برنامه‌ای داشته باشید که بتوانید به‌کمک آن وضعیت مالی‌تان را به ثبات برسانید، آن‌وقت از استرس مالی‌تان نیز کاسته خواهد شد.
به‌طورکلی، تغییر کار آسانی نیست. باید با قدم‌های کوچک آغاز کنید و به‌تدریج قدم در راه تغییرات بزرگ‌تر بگذارید. اگر یک‌وقتی در برنامه‌ریزی و مدیریت بودجه به اشکال برخوردید یا به برخی از اهداف مالی‌تان نرسیدید، به این معنی نیست که دیگر باید از برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دست بردارید و به همان بی‌برنامگی سابق ادامه بدهید. همه‌ی این درس‌عبرت‌ها نشان می‌دهد که مسیری طولانی در پیش دارید و حتی اگر یک‌جاهایی به بی‌راهه بزنید، باز هم می‌توانید به جاده‌ی اصلی برگردید و اصلاحات لازم را انجام بدهید.
۵. نیمه‌ی پر لیوان را ببینید
شاید پیش خودتان بگویید که این راه‌حلش نیست، اما شک نکنید که مقدار زیادی از استرس‌تان با دیدن نیمه‌ی پر لیوان برطرف خواهد شد. مثلا همین که بتوانید قدم‌به‌قدم پیشرفت‌تان را به‌سوی اهداف مالی تعیین‌شده ببینید، خودش یعنی دیدن نیمه‌ی پر لیوان. به جنبه‌های مثبت زندگی‌تان رو کنید تا از فشارهای مالی دچار استرس نشوید. چقدر خوب است که از راهکارهای کم‌خرج کاهش استرس کمک بگیرید. فواید ورزش را دست‌کم نگیرید و ورزش کنید. در کل حواس‌تان به خودتان باشد تا بهتر بتوانید روی حل مشکلات تمرکز کنید و به پیشرفت برسید. بدانید که می‌توانید وضعیت مالی‌تان را تغییر بدهید، اما این تغییر زمانی آسان‌تر می‌شود که دائما در نگرانی و استرس نباشید!