این روزها شاید اضطراب تبدیل به امری عادی در زندگی خیلی از ما شده باشد. همهگیر شدن ویروس کرونا، قرنطینه خانگی چندماهه، ازدسترفتن خیلی از مشاغل و کاهش درآمد و نیز تردید و دودلی درمورد آینده و ترس از بیمار شدن خود و اعضای خانواده میتوانند دلایلی برای این اضطراب باشند؛ اما باید بدانیم که اضطراب چیزی نیست که به آن عادت کنیم و آن را نادیده بگیریم، چون حتی بدون اینکه متوجه شویم، بر سلامت جسمی و روحی و حتی اجتماعیمان اثر منفی میگذارد.
شاید خیلی از راهکارهایی که تاکنون برای مقابله با استرس و اضطراب استفاده میکردید، دیگر در شرایط کنونی جوابگو نباشند. وقتی درمورد آینده تردید وجود داشته باشد، دیگر نمیتوانید با گفتن این جمله خودتان را آرام کنید: چیزی که منشأ اضطرابم است، بهزودی از بین میرود. بااینحال، نکتهای که درمورد مدیریت سلامت روحی وجود دارد این است که باید روشهای غلبه بر اضطرابتان را همیشه تغییر دهید. این تغییر فقط به شرایط نامطمئن این روزها مربوط نمیشود، بلکه باید همیشه در جریان زندگیتان وجود داشته باشد. پس، با اینکه شاید کار سختی باشد، اما باید همیشه بهدنبال روشهای جدید برای مقابله با اضطراب باشید. خبر خوب این است که در این مقاله ما میخواهیم ۸ مکانیزم متفاوت برای مقابله با اضطراب را به شما معرفی کنیم.
۱. از خودتان بپرسید آیا فایدهای دارد؟
یکی از مکانیزمهایی که اضطراب میآفریند، فکرهای بیهوده است؛ فکر اینکه اگر این اتفاق یا آن اتفاق بیفتد، چه میشود. شاید ساعتها با خودمان خلوت میکنیم و در این افکار فرو میرویم. هرچه بیشتر به این چیزها فکر میکنیم، بیشتر در افکار بیهودهمان غرق میشویم؛ تا جایی که نهتنها اضطرابمان بیشتر و بیشتر میشود، بلکه حتی ممکن است کارایی و تمرکز خود را نیز از دست بدهیم و نتوانیم کارهای روزانهمان را بهخوبی انجام دهیم.
در چنین مواقعی بهترین روش این است که برای لحظهای کنترل افکارمان را به دست بگیریم و از خود بپرسیم: آیا انجام این کار مفید است؟ پس مانند رواندرمانگر خودتان عمل کنید و هروقت درباره سلامت خود، عزیزانتان، کار، خانواده، وضعیت اقتصادی و آینده نگران شدید، از خودتان بپرسید آیا فکرکردن به این مسائل مفید است؟ پاسخ همیشه منفی است و به ما اجازه میدهد لحظهای متوجه افکارمان شویم. اگر بتوانید این کار را زودتر انجام دهید، زودتر از شر افکار منفی و اضطرابآور خلاص میشوید.
۲. به موسیقی نوستالژیک گوش دهید
موسیقی همیشه ابزاری کارآمد در خود مراقبتی است و غلبه بر اضطراب هم از این قاعده مستثنی نیست؛ البته پیدا کردن قطعه موسیقی، نوازنده، ترانه یا خواننده مناسب فرایندی است که با آزمونوخطا همراه است. شاید موسیقیای که در گذشته آرامتان میکرده، دیگر در شرایط خاص کنونی کارساز نباشد؛ بنابراین بهتر است حجم گسترده و متنوعی از موسیقی را امتحان کنید تا ببینید کدام بیشتر آرامتان میکند. موسیقی نوستالژیک، بهویژه موسیقیای که شما را به یاد روزهای خوب گذشته میاندازد، از این لحاظ خوب است که شما را از اتفاقاتی که در حال حاضر در جریان است دور میکند. این شاید همان چیزی است که به دنبالش هستید.
۳. روی تشک سوزندار دراز بکشید
تشک سوزندار تشکی است که در نقاط محرک طب سوزنی در سطح پوست، سوزن دارد. با درازکشیدن روی این تشکچه، نقاط حساس عصبی تحریک میشوند و درنتیجه جریان انرژی در اندامهای مختلف بدن افزایش پیدا میکند. دراز کشیدن روی تشک سوزندار باعث میشود تمرکز ذهن به نقاطی که تحریک شدهاند معطوف شود و درنتیجه، اضطراب دست از سر ما بردارد.
۴. بازیهای سادهٔ موبایل بازی کنید
بازی های کامپیوتری یا موبایل که نیازی به فکر ندارند و از فرایند سرعت و تکرار استفاده میکنند میتوانند ذهن شما را برای مدتی درگیر خود کرده و درنتیجه افکار استرسزا را خاموش کنند. هرقدر این بازیها سادهتر باشند و کمتر نیاز به فکر کردن داشته باشند، بهتر هستند. هروقت متوجه شدید افکار نگرانکننده به سراغتان آمدند و ذهنتان آرام نمیگیرد، فورا سراغ موبایلتان و بازیهای ساده، تکراری و بیهدف بروید و آنقدر به صفحه موبایلتان ضربه بزنید تا ذهنتان آرام شود!
۵. به خودتان هشدار دهید
اگر تنها زندگی میکنید یا اگر بیشتر ساعات روز تنها هستید، احتمالا بیشتر درگیر افکارتان میشوید. اگر از روانشناسان سؤال کنید، حتما به شما خواهند گفت که غرقشدن در افکار برای مدت طولانی اصلا به نفعتان نیست و جای تعجب ندارد اگر در چنین مواقعی افکار اضطرابآور به سراغتان بیایند. هر وقت چنین اتفاقی افتاد و سکوت ذهنتان جای خود را به افکار آشفته و اضطرابآور داد، بهترین راه این است که خودتان را ساکت کنید. برای ساکت کردن ذهنتان شروع کنید به هشدار دادن به خودتان؛ برای نمونه میتوانید بگویید: «نه، دوباره شروع نکن» یا «نه، کافی است» یا اینکه فقط بگویید «نه، نه، نه، نه، نه، نه، نه»! خواهید دید که همین ترفند ساده میتواند به شما کمک کند تا از افکار منفی دور شوید.
۶. حیوان خانگیتان را نوازش کنید
اگر حیوان خانگی دارید میتوانید وقت بیشتری با او بگذرانید و نوازش کردن او را جزو برنامهٔ جدی روزانهتان قرار دهید؛ البته این راهکار شاید برای همهٔ افراد جواب ندهد، اما معمولا افرادی که حیوان خانگی دارند، در مواقعی که اضطراب به سراغشان میآید میتوانند با نوازشکردن آنها به آرامش برسند.
۷. ورزش کنید
شاید این حرف کمی تکراری باشد و زیاد شنیده باشید که ورزش برای آرام شدن مفید است؛ اما باز هم شنیدنش بیضرر نیست. هروقت احساس میکنید که اضطراب به سراغتان آمده است، سوار دوچرخه شوید یا برای پیاده روی بیرون بروید. مطمئن باشید از تغییر وضعیت روحیتان متعجب خواهید شد.
۸. اضطرابتان را بپذیرید
این بار شاید برای اولین بار در زندگی اضطرابتان دلیل منطقی دارد. شاید تا قبل از این، خیلی از اضطرابها از افکار بیمنطق ناشی میشدند اما این روزها دیگر اضطراب تبدیل به واقعیتی روزمره شده که دامن خیلی از مردم دنیا را گرفته است. پس شاید ۷ مکانیزمی که تا اینجا به آنها اشاره کردیم خیلی هم کارآمد نباشند. شاید گاهی بهتر باشد اضطرابتان را عمیقا حس کنید و به خودتان بگویید «البته که مضطرب هستم و کاری هم نمیشود کرد.» شاید نیازی نباشد دنبال نیمهٔ پر لیوان بگردید و به خودتان بگویید که «همه چیز روبهراه خواهد شد». برای یک بار هم که شده، اضطرابتان را بپذیرید و زیاد به خودتان سخت نگیرید.