امروزه صنایع و سازمان‌ها برای رفع نیازهای آموزشی خود به طور فزاینده‌ای به آموزش مجازی و آنلاین روی آورده اند. اما زمان مناسب برای آموزش مجازی چه زمانی است؟ در این مقاله، به موضوع یادگیری و آموزش آنلاین خواهیم پرداخت.
آموزش آنلاین چیست؟
آموزش آنلاین اصطلاحی چندجانبه است و اگر بخواهیم چند نمونه از مواردی را که پوشش می‌دهد نام ببریم، باید به حوزه‌هایی از قبیل آموزش الکترونیکی و برخی از آموزش‌های از راه دور، آموزش مبتنی بر وب، آموزش مجازی و آموزش مبتنی بر کامپیوتر اشاره کنیم.
در کل از این اصطلاح برای توصیف یادگیری از طریق کامپیوتر و یا دستگاه‌هایی مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها استفاده می‌کنیم. در این نوع تجربه‌ی یادگیری می‌توان از رسانه‌های مختلفی استفاده کرد. رسانه‌هایی مانند انواع مقالات، تصاویر و فایل‌های صوتی، پادکست، محتوای تعاملی، ارائه‌های آماده، ویدئوهای ضبط‌شده و آزمون‌های خودآموز (آزمون‌هایی که شرکت‌کننده بنا بر سرعت گیرایی خود می‌تواند انتخاب کرده و در آنها شرکت کند).
گاهی اوقات سازمان‌ها از یادگیری تلفیقی نیز استفاده می‌کنند. یادگیری تلفیقی عبارت است از آموزش آنلاین به همراه پشتیبانی انسانی، چیزهایی مانند تعامل از طریق فروم‌ها و یا کانال‌های مشابه.
به عنوان نمونه، سازمان شما می‌تواند از تمام استخدامی‌های جدید بخواهد تا در اولین روز کاری‌شان، یک دوره‌ی ایمنی و بهداشت محیط کار مبتنی بر وب را بگذرانند. یا اینکه شما می‌توانید برای یادگیری زبان چینی، در دوره‌ی آموزش از راه دور ثبت‌نام کنید تا وقتی به دفتر جدید سازمان‌تان در شانگهای چین نقل مکان کردید، از این مهارت استفاده کنید. یا ممکن است از سایتی مانند Chetor.com برای توسعه‌ی مهارت های مدیریتی و رشد و توسعه فردی خود استفاده کنید.
همه‌ی اینها نمونه‌های خوبی هستند برای اینکه بدانید چگونه می‌توانید از آموزش آنلاین برای کسب دانش و مهارت‌های ضروری استفاده کنید.
انواع آموزش آنلاین
آموزش آنلاین دو نوع اصلی دارد: هم‌زمان و غیرهم‌زمان
آموزش هم‌زمان یعنی تبادل زنده‌ی اطلاعات بین افراد. مثال این نوع آموزش، می‌تواند کلاسی زنده با دانش‌آموزانی باشد که در یک زمان پرسش‌های خود را مطرح می‌کنند و مربی هم از طریق پیام رسانی فوری به آنها پاسخ می‌دهد.
یادگیری غیرهم‌زمان، آموزشی آنلاین است که به شیوه‌ای غیرهم‌زمان انجام می‌شود و ممکن است عقب و جلو شود. برای مثال، شما می‌توانید منابع آموزشی مورد نظر را روی کامپیوترتان بخوانید و تماشا کنید و گوش دهید و یا با هم‌کلاسی‌های خود در فروم بحث کنید. می‌توانید تست‌ها و ارزیابی‌های آنلاین را انجام دهید یا تکالیف را از طریق ایمیل برای مربی خود ارسال کنید. یعنی این شما هستید که تصمیم می‌گیرید چه زمانی در کلاس شرکت کنید، و انتخاب کنید که کدا‌م‌یک از دوره های آموزشی برای‌تان مناسب‌تر است.
مزایای آموزش آنلاین
چندین مزیت در استفاده از آموزش آنلاین وجود دارد. یکی از بزرگترین مزایا، انعطاف‌پذیریِ آن است. به جای حضور در کلاسی آموزشی در مکانی مشخص و زمانی معین، می‌توانید هر زمانی که خواستید، به برنامه‌ی یادگیری خود وارد شوید.
از مزایای دیگر آن، مقرون به صرفه بودن، برای شما و سازمان‌تان است. وقتی به صورت آنلاین یاد می‌گیرید، هزینه‌ی رفت و آمد روزانه به کلاس را حذف می‌کنید، از هر گونه هزینه‌ی اقامتی که ممکن است متحمل شوید جلوگیری می‌کنید، و زمان دوری از محل کار را هم به حداقل می‌رسانید.
آموزش آنلاین، اغلب، به‌ویژه برای گروه‌های بزرگ، بسیار مقرون به صرفه است. به عنوان مثال، در مقایسه با تعداد افرادی که در دوره‌های مربی‌محور آموزش داده می‌شوند، دوره‌های آنلاین قابلیت آمورش تعداد به نسبت بیشتری را دارند. آموزش آنلاین این امکان را هم به سازمان‌ها می‌دهد که در مقیاس جهانی به گروه‌ها آموزش بدهند.
به دلیل تنوع و ترکیب رسانه‌های مورداستفاده در آموزش آنلاین، این شکل از آموزش می‌تواند تجربه‌ی یادگیری فعالی ایجاد کرده و سبک های یادگیری مختلفی را هم به کار بگیرد. آموزش آنلاین می‌تواند لذت‌بخش و جذاب باشد، به ویژه وقتی با دیگران همکاری می‌کنید. چون شما با سرعت خودتان کار می‌کنید، احتمال بیشتری دارد که آنچه در حال یادگیری‌اش هستید را درک کرده و به خاطر بسپارید.
بر اساس مطالعات وزارت آموزش و پرورش ایالات متحده، دانش‌آموزانی که در دوره‌های آموزش آنلاین شرکت می‌کنند، عملکرد تقریبا بهتری نسبت به کسانی دارند که در محیط کلاس سنتی آموزش می‌بینند. کسانی که در دوره‌های تلفیقی شرکت می‌کنند هم عملکرد بهتری نسبت به بقیه دارند.
در آخر اینکه، مربیان آموزش آنلاین اغلب اذعان دارند که میزان مشارکتی که افراد در دوره‌های یادگیری الکترونیکی از خود نشان می‌دهند، نسبت به محیط کلاسی بالاتر است. یک دلیل احتمالی این قضیه این است که آموزش آنلاین می‌تواند دانش‌آموزان ساکت‌تر را تشویق به مشارکت کند. دلیل دیگر می‌تواند این باشد که سطح خودمختاری در این دوره‌ها بسیار بالاتر است.
اشکالات آموزش آنلاین
هرچند که مزایای یادگیری آنلاین بسیارند، اما مانند هر روش دیگری اشکالاتی نیز دارد.
اول اینکه آموزش آنلاین برای همه مناسب نیست. یادگیری خودراهبر، به سازمان‌دهی و خود نظم دهی نیاز دارد. اگر شما انگیزه کافی ندارید و یا بی‌نظم هستید، ممکن است چشم باز کنید و ببینید از آموزش آنلاین‌تان عقب هستید. برای شرکت در آموزش آنلاین، می‌بایست مهارت خوبی هم در مدیریت زمان داشته باشید.
گاهی اوقات آموزش آنلاین می‌تواند یک منحنی یادگیری برای دانش‌آموزان ارائه دهد. اگر با تکنولوژی راحت نیستید، آشنایی با پلت‌فرم یادگیری و هر تکنولوژی دیگری که در دوره‌ی موردنظر استفاده می‌شود، می‌تواند زمان‌بر باشد. دسترسی به آموزش آنلاین برای افرادی که سواد کمی دارند هم دشوار است.
اغلب بین عملکردتان در یک دوره‌ی یادگیری الکترونیکی و بازخوردی که از مربی می‌گیرید هم تاخیری وجود دارد. در این نوع از آموزش، بازخورد فوری وجود ندارد، مگر اینکه از ویدئوهای آنلاین زنده استفاده کنید. این امر می‌تواند سرعت پیشرفت را کاهش دهد یا برای برخی از دانش‌آموزان دلسردکننده شود.
چه زمانی باید از آموزش آنلاین استفاده کنید؟
برای بعضی‌ها آموزش آنلاین می‌تواند بسیار موثر باشد، در حالی که شاید برخی دیگر در محیط آموزشی سنتی عملکرد بهتری داشته باشند.
یادگیری آنلاین برای آموزش دانش و مهارت‌های خاص مناسب است. به عنوان مثال، اعضای جدید گروه می‌توانند در آموزش آنلاین شرکت کنند تا در مورد سیاست‌ها و انتظارات شرکت چیزهایی بیاموزند، یا اینکه کل کارمندان سازمان برای آشنایی با کارکرد سیستم نرم افزاری جدید، آمورش ببینند. شما می‌توانید از منابع آنلاین نیز برای یادگیری مهارت‌های مدیریتی، کسب و کار و فنی‌وحرفه‌ای استفاده کنید.
البته این قالب یادگیری همیشه هم برای مجموعه مهارت‌هایی که نیاز به کار با دست یا کارهای مکانیکی و یا کار آزمایشگاهی دارند عملی نیست. برخی از موضوعات و یا دوره‌ها هم اصلا قابلیت ارائه در محیط مجازی را ندارند و باید با استفاده از آموزش در حین کار و یا در محیط کلاس درس عملی و سنتی آموزش داده شوند.
به عنوان مثال، می‌توانید مهارت مشاوره را از دوره‌ی آنلاین یاد بگیرید و بعد هم از طریق وب‌کم تمرین کنید، اما هیچ جایگزینی برای صحبت رو در رو با دیگران، آن‌طور که در آموزش گروهی و به منظور تمرینِ برخی جنبه‌های این مهارت انجام می‌شود، وجود ندارد.
چطور کلاس آنلاین بهتری انتخاب کنید؟
وقتی به این نتیجه می‌رسید که آموزش آنلاین برای‌تان مناسب است، سنجیدن گزینه‌های مختلفی که در دسترس هستند، اهمیت دارد.
اول اینکه، ببینید برای دست‌یابی به چه چیزی تلاش می‌کنید. آیا می‌خواهید روی افزایش دانش‌تان تمرکز کنید؟ یا اینکه می‌خواهید مهارت عملی خاصی را دنبال کنید؟ آیا حتما باید مربی حضور داشته باشد و یا اینکه آموزش باید به صورت خودگردان باشد؟ اگر دوره‌ای است که مربی آن را هدایت می‌کند، هر چند وقت یک بار مربی باید برای پرسش‌ها و یا کمک‌های فردی در دسترس باشد؟ اگر این دوره خودگردان است، چگونه به شما کمک خواهد شد؟
بعد هم اینکه به قالب جلسه توجه کنید. مواد آموزشی چقدر کیفیت دارند؟ آیا از استفاده‌ی آنها لذت خواهید برد؟ چگونه مواد آموزشی را یاد خواهید گرفت؟ چه تکنولوژی‌ای نیاز خواهید داشت؟ آیا تکالیفی برای انجام دادن خواهیدداشت؟
اگر این دوره هم‌زمان است، چقدر در طول دوره‌ی آموزشی با هم‌کلاسی‌ها تعامل خواهید داشت؟ چگونه با هم‌کلاسی‌ها ارتباط برقرار خواهید کرد؟ اگر دوره غیرهم‌زمان است، چگونه یادگیری‌تان را سازمان‌دهی خواهید کرد؟
و اینکه آیا یاد می‌گیرید تا مهارت‌هایتان را افزایش دهید، یا قرار است مدرک بگیرید؟ اگر دومی است، چقدر فعالیت مورد نیاز است؟ چگونه ارزیابی خواهید شد؟ و چه سودی برای‌تان خواهد داشت؟
پیش‌نیازهای شروع یادگیری مجازی
شما می‌توانید پیش از شروع آموزش آنلاین، چندین کار را انجام دهید تا بیشترین استفاده را از این تجربه ببرید.
نخست، بررسی کنید که کامپیوترتان با پلت‌فرم یادگیری سازگار است یا نه؛ و اینکه آیا می‌توانید همه‌ی برنامه‌ها و نرم‌افزارهایی را که برای این دوره نیاز خواهید داشت اجرا کنید؟ آیا به ابزار جدیدی، مانند وب‌کم یا تبلت نیاز خواهید داشت؟
آموزش آنلاین نیازمند مهارت‌های خودسازمان‌دهی و مدیریت زمان است. قبل از اینکه دوره شروع شود، زمانی را به سازمان‌دهی خودتان اختصاص دهید.
در آخر اینکه، یافتن فضای آرامی برای حضور در هر کلاس امری مهم است. هر چند یادگیری در خانه اغلب راحت‌تر است، اما حواس یادگیرنده به راحتی پرت می‌شود. یاد بگیرید چگونه وقفه‌ها را مدیریت کنید و سعی کنید یادگیری‌تان را در اتاقی پیش ببرید که احتمال حواس پرتی در آن کمتر است.