آیا شما حاضرید در کلاسی شرکت کنید که مدرسش خیلی تجربه تدریس نداشته باشد؟ آیا حاضرید از فروشنده‌ای خرید کنید که در خرید قبلی‌تان از او راضی نبوده‌اید و شما را ناامید کرده است؟ آیا حاضرید برای مدیری که معمولا روی حرفش نمی‌ایستد، خود را به آب و آتش بزنید؟ اگر قرار باشد زمان و انرژی خود را با اشتیاق و تمایل در اختیار فردی قرار دهید، آن فرد باید شخص معتبری بوده و ارزش این اعتماد را داشته باشد. اما اعتبار چیست و چه اهمیتی دارد؟
اعتبار چیست؟
ریشه‌ی کلمه اعتبار در انگلیسی (Credibility) از کلمه‌ی لاتین Credo به معنی «اعتقاد دارم» گرفته شده است. به زبان ساده، اعتبار حس اعتماد و احترامی است که به شخص دیگری دارید. اعتبار به سادگی به دست نمی‌آید. برای به‌دست آوردن اعتبار ترکیبی از موارد مختلف باید دست به دست یکدیگر دهند تا اعتبار به‌وجود بیاید.
اعتبار چه اهمیتی دارد؟
فرض کنید که تحت نظارت مدیری کار می‌کنید که اعتبار زیادی دارد. به‌احتمال زیاد او انرژی و هیجان زیادی به تیم تزریق می‌کند. شما اطمینان دارید که او کار درست را به دلایلی درستی انجام میدهد و به قضاوت او نیز اعتماد دارید. مدیران با اعتبار، تلاش، جدیت و تعهد، افرادی را که برای او کار می‌کنند به خودش جلب می‌کند. اما اعتبار نه تنها در نقش رهبری و مدیریت بلکه در ابعاد مختلفی حائز اهمیت است.
به عنوان مثال فروشندگان حرفه‌ای برای موفقیت در کارشان به اعتبار نیاز دارند. چرا که مردم علاقه‌ای ندارند از کسی که به او اعتماد ندارند و یا کسی که در مورد محصولش اطلاعات کافی ندارد، خرید کنند. همچنین هنگام ارائه مطالب و آموزش دیگران، به اعتبار نیاز دارید.
چطور اعتبار به دست آوریم؟
فارغ از اینکه چه نقش و جایگاهی دارید، لازم است که اعتبار داشته باشید. به دست آوردن اعتبار، نیاز به زمان، صبر و تداوم دارد. برای بدست آوردن اعتبار به نکاتی که در ادامه به آنها می‌پردازیم، توجه کنید.
شکل دادن به شخصیت
اگر اعتبار را به شکل یک هرم در نظر بگیریم، شخصیت شما و داشتن اصول اخلاقی ثابت، پایه‌های آن را تشکیل می‌دهند.
برای شکل دادن به شخصیت، ابتدا باید ارزش‌های اصلی خود را که حاضر به زیر پا گذاشتن آنها نیستید، شناسایی کنید. کسانی دارای شخصیت محکمی هستند که بر روی آنچه که به آن اعتقاد دارند می‌ایستند، حتی اگر بر خلاف نظر دیگران باشد. برای شناخت خود و آنچه که برای آن واقعاً اهمیت قائلید، وقت بگذارید و آنها را شناسایی کنید تا بتوانید در مواقع نیاز از ارزش‌ها و انتخاب‌های خود دفاع کنید.
راستی و درستی نیز برای به دست آوردن اعتبار امری ضروری ست. مردم باید شما را به عنوان فردی بشناسند که کار درست را با دلایل درست انجام میدهد. برای حفظ راستی و درستی خود، در مورد انتخاب‌های خود و قول‌هایی که می‌دهید به خوبی فکر کنید و هرگز قولی ندهید و تعهدی را نپذیرید که نتوانید به درستی از پس آن بر بیایید. وقتی اشتباهی انجام می‌دهید، مسئولیت آن را بپذیرید و برای جبران اشتباه پیش‌آمده هرکاری لازم است، انجام دهید.
همچنین لازم است که قابل اعتماد باشید. افراد قابل اعتماد به آنچه که می‌گویند عمل می‌کنند. قصد و نیت واقعی خود و اینکه چگونه برای رسیدن به این قصد و نیت عمل می‌کنند را از کسی پنهان نمی‌کنند. به همین دلیل مهم است که درون و بیرون خود را به خوبی بشناسید و در همه‌ی کارهایی که انجام می‌دهید نشان دهید که می‌شود به شما اعتماد کرد.
تخصص خود را گسترش دهید
هرچه تخصص بیشتری داشته باشید و بتوانید بیشتر این تخصص را به دیگران نشان دهید، اعتبار شما افزایش می‌یابد.
برای به دست آوردن تخصص، یک حوزه‌ی مشخص را انتخاب کنید، حوزه‌ای که تسلط بر آن به طور اساسی برای نقش شما در سازمان و یا صنعتی که در آن کار می‌کنید، مهم‌تر، مفیدتر و تاثیرگذارتر است. این کار به شما کمک می‌کند تا تلاش‌های خود را بر روی یک تخصص متمرکز کنید و مطمئن شوید که کار اضافه و بیهوده‌ای نمی‌کنید. به عنوان مثال، اگر مهندس هستید می‌توانید دانش تخصصی خود را پیرامون موادی که در محصول تولیدی شرکت‌تان استفاده می‌شود بالا ببرید. همچنین سعی کنید همواره در مورد صنعت خود به‌روز باشید. وقتی در مورد روندها و تغییرات و پیشرفت‌های صنعت خود اطلاعات کافی داشته باشید، مردم می‌توانند به نظرات شما اعتماد کنند.
همان‌طور که شهرت و اعتبار ناشی از تخصص مهم است، حفظ و نگهداری از آن و اذعان به آنچه که نمی‌دانید نیز موضوع بسیار مهمی است. وقتی با استفاده از حدس و گمان و خارج از حوزه‌ی تخصص عمل کنید، این خطر وجود دارد که اطلاعات اشتباه بدهید، تصمیمات اشتباه بگیرید، و تصویر بدی از خودتان در ذهن مردم به جای بگذارید. این اتفاق اعتبار و شهرت تخصص شما را زیرسوال خواهد برد و به اعتبارتان آسیب خواهد زد.
شفاف عمل کنید
مردم به آنچه که با چشم خود می‌بینند اعتماد خواهند کرد. وقتی که شفاف و صادق عمل کنید، افراد دیگر نیت و قصد شما را حدس نمی‌زنند و نیات شما را در اعمال‌تان می‌بینند. وقتی که با مشتریان، اعضای تیم‌تان و یا شرکای تجاری خود برخورد می‌کنید این موضوع را به یاد داشته باشید. وقتی با شفافیت در مورد نیات، ارزش‌ها و اهداف خود صحبت کنید، اعتماد دیگران را به دست خواهید آورد. همچنین راه‌های ارتباط را برای طرف مقابل‌تان باز بگذارید، مخصوصاً وقتی که خبر بدی برای او دارید.
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های شفافیت این است که اطلاعاتی در مورد خود به دیگران بدهید. به عنوان مثال، یافته‌های یک پژوهش نشان می‌دهند که از میان اساتید دانشگاه، آنهایی که اطلاعات شخصی خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند نسبت به سایر اساتید از اعتبار بیشتری برخوردارند.
به درستی با دیگران ارتباط برقرار کنید
مهارت‌های ارتباطی نقش بسیار مهمی در به دست آوردن اعتبار ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، افرادی که با دقت به دیگران گوش می‌دهند و نظرات‌شان علمی و خرمندانه است، نسبت به کسانی که خوب به صحبت‌های دیگران گوش نمی‌دهند و بدون فکر کردن صحبت می‌کنند، از اعتبار بیشتری برخوردار هستند.
با تقویت مهارت‌های گوش دادن فعال آغاز کنید. هنگامی که دیگران در حال صحبت کردن هستند، به آنها کاملاً توجه کنید و برای روشن شدن هر چه که از صحبت‌هایشان نفهمیده‌اید از آنها سوال کنید. وقتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید، به وضوح و با اعتماد به نفس صحبت کنید. برای اینکه فرد با دانشی به نظر برسید از اصطلاحات تخصصی استفاده نکنید. در عوض بر از میان برداشتن موانع برقراری ارتباط تمرکز کنید تا دیگران بتوانند به طور واضح سخنان شما را درک کنند. همچنین در بیان حقایق و صحبت‌های خود مبالغه نکنید و بر واقعیت تکیه داشته باشید.
حرفه‌ای عمل کنید
آیا تا کنون با رئیس، مشتریان و یا همکاران غیرحرفه‌ای کار کرده‌اید؟ این افراد احتمالاً در زیر فشار و استرس نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کنند و عملکرد ضعیفی خواهند داشت. چنین افرادی ممکن است به دیگران احترام نگذارند، در انجام درست جزئیات کارها موفق نباشند، و به ظاهر خود رسیدگی نکنند.
حرفه‌ای بودن یکی از عناصر مهم اعتبار است، چرا که به دیگران نشان میدهد که شما حقیقتاً برای روابط و کار خود اهمیت قائل هستید. برای اینکه حرفه‌ای بودن خود را نشان دهید، احساسات خود را در محل کارتان کنترل کنید. وقتی که استرس دارید و یا ناامید و خسته هستید به دیگران پرخاش نکنید. وقتی در یک مذاکره هستید، نظرات و صحبت‌های دیگران را به خود نگیرید. معقول عمل کنید و در بحث‌ها و گفتگو‌ها احساسات خود را کنترل کنید.
خوش‌تیپ و با لباس‌های زیبا و مناسب در محل کارتان حاضر شوید، شاید این امر، موضوع چندان مهمی به نظر نرسد، اما اینکه چطور خودتان را به دیگران نشان دهید نکات زیادی را در مورد اینکه شما چطور آدمی هستید و چه حسی نسبت به خودتان دارید، به دیگران منتقل می‌کند. وقتی که درست و حرفه‌ای لباس بپوشید، خواهید دید که چگونه اعتماد به نفس و میزان احترامی که برای خود قائل هستید، بالا می‌رود.
همچنین به موعد مقرر شده برای کارهایتان، پایبند باشید و همیشه کارهای با کیفیت تحویل دهید و هنگامی که کاری را درست و به‌موقع انجام نداده‌اید عذر و بهانه نیاورید.
با رعایت نکاتی که گفته شد، می‌توانید اعتبار کاری خود را ارتقا دهید، شک نکنید با افزایش اعتبارتان، موفقیت‌های شغلی نیز آسان‌تر بدست می‌آید.