افراد خیلی از مواقع برای درک بهتر احساسات یا افکار دیگران، خود را جای آنها گذاشته و با آنها همدلی میکنند. شاید فکر کنید در دنیای تکنولوژی همدلی جایی ندارد، اما پیشرفت سریع ابزار ارتباطات نشاندهنده چیز دیگری است.
با پیشرفت تکنولوژی که منجر به توسعه ابزارهای ارتباطی شده، ارتباط انسان با فناوری اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله، درباره ارتباط تکنولوژی با همدلی صحبت میکنیم. با ما همراه باشید.
رابطه فناوری و همدلی
در ابتدا، تکنولوژی هیچ ربطی به همدلی نداشت و فقط با هدف کمک به انسانها برای انجام فعالیتهای مختلف توسعه یافت. بااینحال در طول سالها شاهد بودهایم که هرچه تکنولوژی پیشرفت کرده، رابطه همدلانه بین افراد هم بیشتر شده است. اینکه تکنولوژی چه تأثیری بر همدلی داشته است به دیدگاه ما بستگی دارد.
تکنولوژی روزبهروز پیشرفت میکند، پس ممکن است که تغییر و تحولش بر رابطه همدلانه ما نیز اثر بگذارد، بهخصوص با فراگیرشدن روزافزون فناوریهای موبایلی. اگر تکنولوژی باعث کاهش همدلی در زندگی شما شده است، نمیتوان حتما نتیجه گرفت که همواره چنین است. همچنین نمیتوان منکر شد که استفاده نامناسب از فناوری ممکن است چه تبعات جدی و حتی خطرناکی داشته باشد.
بنابراین سؤالات زیادی هست که هنگام بررسی رابطه فناوری و همدلی باید از خودمان بپرسیم؛ وضعیت روابط بینفردی قبل از ظهور نوآوریهای فناوری مانند شبکههای اجتماعی چگونه بود؟ پیشرفت تکنولوژی چگونه ارتباطات و روابط را بهبود بخشیده است؟
تأثیر فناوری بر رفتار همدلانه انسانها
درباره رابطه تکنولوژی با همدلی حرفهای زیادی زده شده است. اکنون ما در حال بررسی تأثیر تکنولوژی بر همدلی هستیم. بهدلیل افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی، تحقیقات درباره تأثیر استفاده از آنها بر توسعه روانی نوجوانان افزایش یافته است.
شبکههای اجتماعی که یکی از حوزههای اصلی فناوری محسوب میشوند، امروزه بخش مهمی از زندگی روزانه پیر و جوان شدهاند. وجود این شبکههای اجتماعی مزایا و نکات مثبت زیادی دارد از جمله:
افزایش عزتنفس؛
افزایش صمیمیت و دوستی؛
بهبود بازاریابی دیجیتال؛
فرصت نمایش استعدادها.
البته در کنار این نکات مثبت، گزارشهای منفی هم منتشر شدهاند، مانند:
استفاده نامناسب از شبکههای اجتماعی؛
قلدری سایبری؛
قرارگرفتن کودکان و نوجوانان در معرض محتوای مستهجن؛
انتشار آسان اخبار و اطلاعات جعلی؛
افزایش تعداد کلاهبرداران اینترنتی.
همدلی ما را بهسمت درک احساسات دیگران در دنیایی سوق میدهد که در آن میتوانیم بدون نیاز به ارتباط با دیگران، خود را مشغول نگه داریم. متخصصان میگویند کودکانی که بهتنهایی رشد میکنند و نیازی به ارتباط با همسالان یا افراد دیگر ندارند، بعدها در زندگی بهسختی با دیگران ارتباط برقرار میکنند.
پژوهشی درباره تأثیر فناوری بر همدلی کودکان
آدام آلتر، استاد مدرسه کسبوکار استرن دانشگاه نیویورک، در کتاب خود مینویسد که فناوری تأثیر مستقیم و منفی بر توانایی ما برای ارتباط با یکدیگر دارد. فرضیه او این است که ارتباط مجازی ما را از تعامل انسانی دور میکند که بهسختی میتوان پیامدهای آن را درک کرد، بهویژه برای کودکان.
آلتر در سال ۲۰۱۲ تحقیقاتی انجام داد؛ او میخواست با بردن گروهی از بچهها به اردوی یکهفتهای در طبیعت بدون تکنولوژی، تأثیر دستگاههای دیجیتالی و شبکههای اجتماعی را بررسی کند. آلتر ۲ تست همدلی از بچهها گرفت، یکی در روز اول اردو و یکی در روزهای آخر. این تست از حالت چهره و لحن فرد برای سنجش حالات عاطفی او بهره میبرد. پس از گذشت یک هفته بدون فناوری، نمرات کودکان در این تست ۳۳درصد افزایش یافت. این نشاندهنده تأثیر آشکار رسانهها و ابزار دیجیتال بر همدلی کودکان و توانایی آنها برای تقویت ارتباطات عاطفی است.
بنا بر این تحقیقات، میتوان گفت که با پیشرفت تکنولوژی همدلی بین افراد کاهش مییابد. هدف همدلی «رابطه متقابل» است، اما با رواج وسایل ارتباطی دیجیتال که افراد را قادر میسازد بدون احساس نیاز به ارتباط با دیگران تنها باشند، این هدف محقق نمیشود.
منتقدان فناوری چه دلایلی برای اثر منفی آن بر همدلی مطرح میکنند؟
یکی از این دلایل این است که حتی اگر شبکههای اجتماعی به ما فرصت پیداکردن دوستان جدید و تسهیل ارتباطات آنلاین را بدهند، مهارتهای ارتباطی و اجتماعی ما را افزایش نمیدهند. دلیل دیگر این است که تشخیص احساسات از طریق چت و ارتباط مجازی بسیار سخت است. شما نمیتوانید زبان بدن یا حالات چهره طرف مقابل را ببینید و به احساسی محدود میشوید که از خواندن چند کلمه میگیرید.
چرا فناوری نیاز به همدلی دارد؟
درک کامل رفتار انسان نقش مهمی در ساخت اپلیکیشن یا ابزار کاربرپسند دارد. اینجاست که میبینیم نوآوریهای فناوری هم به همدلی نیاز دارند. توسعهدهندگان و مهندسان این ابزارها را برای انسانها میسازند. هدف آنها کمک به انسانها برای کاهش حجم کار و انجام آسان آنهاست و این بدون درنظرگرفتن احساسات و روابط انسانی امکانپذیر نیست.
حتی یکی از چیزهایی که بازیها را برای کاربران بسیار جالب میکند، این است که بتوانند خود را در بازی غرق کنند. از آنجایی که میدانیم همدلی توانایی درک و بهاشتراکگذاشتن احساسات است، برای اینکه خلاقیتهای تکنولوژی کاربرپسند باشند نیز همدلی اصل مهمی است. توسعهدهنده یا مهندس باید از همدلی برای درک رفتار کاربران استفاده کند.