ویژگیهای شخصیتی کاردینال صفات غالب فردی می باشند که شخصیت هر فرد توسط همین صفات توصیف می شود. ویژگیهای شخصیتی کاردینال چنان با شخصیت فرد گره خوردهاند که او تقریبا تجسم واقعی آنهاست. در این مقاله به نحوه مدیریت این ویژگی خواهیم پرداخت.
ویژگیهای شخصیتی کاردینال چیست؟
برای درک معنی ویژگیهای شخصیتی کاردینال، ابتدا باید نظریه صفات گوردن ویلارد آلپورت را بررسی کنیم. آلپورت روانشناسی بود که برای درک شخصیت، درباره صفات شخصیتی تحقیق و آنها را دستهبندی میکرد. او میخواست متوجه شود که چه تعداد ویژگی شخصیتی وجود دارند. آلپورت پس از بررسی یک لغتنامه در رابطه با اصطلاحات شخصیت، پیشنهاد کرد که بیش از ۴۰۰۰ اصطلاح مختلف ویژگیهای شخصیتی را توصیف میکنند. سپس ویژگیهای شخصیتی را در ۳ دسته مختلف کاردینال، مرکزی و ثانویه قرار داد.
آلپورت یکی از اولین افرادی بود که درباره ویژگیهای شخصیتی کاردینال تحقیق کرد. از نظر او آن گروه از ویژگیهای شخصیت کاردینال هستند که رفتار فرد را تعیین میکنند و آن را شکل میدهند. این ویژگیها تا حدی در هر فردی پیدا میشوند، در حالی که ویژگیهای شخصیتی ثانویه فقط تحت شرایط خاص دیده میشوند. ترکیب این ویژگیها تصویر جامعی از شخصیت فرد ایجاد میکند.
ویژگیهای شخصیتی کاردینال اغلب در مراحل زندگی توسعه مییابند. آنها تقریبا تمام الگوهای رفتاری و فکری فرد را شکل میدهند. اکثر افراد یک ویژگی شخصیتی کاردینال ندارند، بلکه از چندین ویژگی مرکزی مختلف برخوردارند.
ویژگیهای شخصیتی مرکزی
آلپورت عقیده داشت که ویژگیهای شخصیتی مرکزی از ویژگیهای شخصیتی کاردینال رایجترند و پایههای اصلی شخصیت اکثر افراد را شکل میدهند. اگر برای توصیف شخصیت خود از صفاتی مانند صادق، خوشمشرب، بخشنده یا مضطرب استفاده میکنید، این ویژگیها احتمالا ویژگیهای شخصیتی مرکزی شما هستند. بهعقیده آلپورت، اکثر افراد ۵ تا ۱۰ ویژگی شخصیتی مرکزی دارند. او همچنین اعتقاد داشت که اکثر افراد بسیاری از این ویژگیهای شخصیتی را تا حد خاصی دارند.
ویژگیهای شخصیتی ثانویه
ویژگیهای شخصیتی ثانویه در شرایط خاص بروز میکنند. مثلا ممکن است اصلا آدم سختگیری نباشید، اما زمانی که استرس زیادی دارید، فورا از کوره دربروید. همچنین فردی که در حالت عادی بسیار آرام است، شاید موقع صحبت در جمع بسیار مضطرب شود.
چرا ویژگیهای شخصیتی کاردینال مهماند؟
آلپورت ادعا میکرد که ویژگیهای شخصیتی کاردینال قدرتمندترین صفات فردند. آنها ستارههای بزرگ و درخشان آسمان شخصیت ما محسوب میشوند. اگر فردی یک ویژگی شخصیتی کاردینال داشته باشد، این صفت تقریبا روی تمام کارهایی که انجام میدهد اثر میگذارد. این ویژگی میل و خصوصیتی نیست که موقتی باشد، مثلا بستنی شکلاتی را به وانیلی ترجیح دهید، بلکه بخشی از هویت ما را تشکیل میدهد.
مثلا مادر ترزا را در نظر بگیرید. او تمام عمر خود را صرف کمک به سایرین، بهخصوص افراد مریض و فقیر، کرد. کمکهای او کارهایی نبودند که آنها را در روزهای آخر هفته یا اوقات بیکاری خود انجام دهد، بلکه تمام زندگیاش به این شکل سپری شد. ما میتوانیم بگوییم که ویژگی شخصیتی کاردینال مادر ترزا مهربانی و ازخودگذشتگی بیپایان بوده است.
ممکن است در برخی افراد هیچیک از ویژگیهای شخصیت کاردینال نباشد. همه ویژگی شخصیتی کاردینال ندارند، گرچه یک ویژگی در برخی افراد بهقدری قدرتمند است که مانند ناخدای کشتی زندگی آنها را هدایت میکند. مثلا اگر عشق زیادی به حیوانات داشته باشید، ممکن است بخواهید دامپزشک یا محیطبان شوید. صفت شخصیتی غالب شما مانند آهنربایی است که شما را بهسمت چیزهایی میکشد که به آنها علاقه و اشتیاق دارید. این ویژگیها در تصمیمگیریهای مهم زندگی شما نقش پررنگی دارند. اگر ویژگی شخصیتی کاردینالتان صداقت باشد، ترجیح میدهید حقیقت را بگویید، حتی زمانی که اوضاع خوب نیست.
آگاهی به ویژگی شخصیتی کاردینالتان باعث میشود آینهای در دست داشته باشید که نشان میدهد واقعا چه کسی هستید. اطلاع از این صفت شخصیتی کمک میکند درک کنید چرا افکار و احساسات خاصی دارید و بعضی کارها را انجام میدهید.
نمونههایی از ویژگیهای شخصیتی کاردینال
اکثر افراد ترکیبی از چندین ویژگی شخصیتی مرکزی دارند و ویژگی شخصیتی کاردینال ندارند. بااینحال، افراد مشهور اغلب بهخاطر ویژگیهای شخصیتی کاردینال خود شهرت یافتهاند. نمونههایی از آنها عبارتاند از:
مادر ترزا: خوب، بخشنده
آدولف هیتلر: شیطانی، فاسد
آلبرت انیشتین: باهوش
نیکولو ماکیاولی: بیرحم
مارتین لوتر کینگ پسر: منصف، قهرمان
آبراهام لینکلن: صادق
زیگموند فروید: روانتحلیلگر
در ادبیات و افسانهها نیز میتوانید نمونههایی از ویژگیهای شخصیتی کاردینال را پیدا کنید. شخصیت داستانی ابنزر اسکروج ویژگی شخصیتی کاردینال خساست را نشان میدهد. دن خوآن/ژوآن نیز به شور جنسی شدیدش مشهور است و نام او مترادف فردی بیقید از نظر جنسی و بیتوجه به احساسات سایرین است.
در اسطورههای یونان، نارکیسوس (نارسیس) فردی است که عاشق تصویر خود در آب میشود و اصطلاح خودشیفتگی (نارسیسیسم) از نام او میآید. اصطلاحات دیگری نیز از نام افرادی با ویژگیهای شخصیتی کاردینال گرفته شدهاند مانند ماکیاولسیم، مسیحا نفس و سادیست (برگرفته از مارکی دو ساد).
ویژگیهای شخصیتی کاردینال تصویرگر جنبهای از فردند که احتمالا نشاندهنده شخصیت اوست. مثلا بهسختی میتوان فردی مانند آلبرت انیشتین را تصور کرد و او را نابغه خطاب نکرد. البته بدون تردید او نیز مانند هر فرد دیگری شخصیتی چندوجهی داشته است. معمولا غیرمنصفانه و سخت است که افراد را فقط دارای یک ویژگی شخصیتی در نظر بگیریم.
نظریههای جدید درباره ویژگیهای شخصیتی کاردینال
بنا بر نظریه صفات شخصیتی، شخصیت هر فرد از چندین صفت مختلف تشکیل شده است. بهندرت فردی یک ویژگی شخصیتی کاردینال دارد که شخصیت او را تعریف کند. با آنکه نظریههای مختلف ویژگیهای شخصیتی (مانند نظریه آلپورت) به وجود صدها یا حتی هزاران صفت اشاره میکنند، با توجه به نظریههای مدرن، شخصیت تقریبا از ۵ بعد گسترده تشکیل شده است که عبارتاند از:
سازگاری؛
وظیفهشناسی؛
برونگرایی؛
پذیرش؛
روانرنجوری.
طبق این نظریه، تمام افراد این ۵ مؤلفه محوری شخصیت را دارند، اما هرکدام در یک طیف قرار میگیرند و جایگاه هرکدام شخصیتتان را شکل میدهد.
سؤالات رایج
۱. چه تفاوتی بین ویژگیهای شخصیتی مرکزی و ویژگیهای شخصیتی ثانویه وجود دارد؟
ویژگیهای شخصیتی مرکزی روی رفتار فرد اثر میگذارند، اما آن را تعریف نمیکنند. ویژگیهای شخصیتی ثانویه روی رفتار اثر میگذارند، اما کاملا بسته به شرایط بروز میکنند. بنابراین همیشه مشخص نیستند.
۲. چه تفاوتی بین ویژگیهای شخصیتی کاردینال و ویژگیهای شخصیت مرکزی وجود دارد؟
آلپورت عقیده داشت که ویژگیهای شخصیتی مرکزی از ویژگیهای شخصیتی کاردینال رایجترند و بنیاد شخصیت اکثر افراد را شکل میدهند. ویژگیهای شخصیتی کاردینال الزاما نادرند، اما رفتار فرد را مشخص میکنند. در عوض ویژگیهای شخصیتی مرکزی در تمام افراد به مقادیر متفاوتی وجود دارند.
۳. آیا برونگرایی یک ویژگی شخصیتی کاردینال است؟
خیر، برونگرایی یکی از ۵ مؤلفه اصلی ویژگیهای شخصیتی است. برونگرایی یعنی توجه به بیرون، به افراد دیگر و محیط. فردی که کاملا برونگراست، ممکن است اجتماعی باشد و رفتار دوستانه داشته باشد. هرکدام از این مؤلفهها در طیفی بین دو قطب قرار میگیرند. مثلا برونگرایی در طیفی بین شدیدا درونگرا و شدیدا برونگرا قرار میگیرد. در دنیای واقعی، اکثر افراد جایی بین این دو قطب مخالف قرار میگیرند.
۴. آیا مهربانی یک ویژگی شخصیتی کاردینال است؟
مهربانی ممکن است یک ویژگی شخصیتی کاردینال باشد. آن ویژگیای کاردینال است که غالب باشد و هویت فرد را تشکیل دهد. اگر زندگی خود را وقف کمک به سایرین کنید، وقت خود را داوطلبانه در اختیار دیگران بگذارید، کمک مالی کنید و با مهربانی بیپایان با افراد رفتار کنید، برای شما مهربانی یک ویژگی شخصیت کاردینال محسوب میشود. رفتار شامل تعامل شخصیت بنیادی فرد با شرایط میشود. شرایطی که فرد در آن قرار میگیرد، نقش مهمی در نحوه واکنش نشاندادن او دارد هرچند در اکثر موارد، افراد طبق ویژگیهای شخصیتی اصلی خود واکنش نشان میدهند.
۵. آیا همه ویژگی شخصیتی کاردینال دارند؟
همان طور که گفتیم، آن ویژگی شخصیت کاردینال به شمار میرود که شخصیت شما را بسازد و درنتیجه زندگیتان را هدایت کند. به همین دلیل میتوانیم بگوییم که ویژگیهای شخصیتی کاردینال رایج نیستند. تنها افراد کمی شخصیتی دارند که تحتتأثیر یک ویژگی شخصیتی غالب قرار دارد. شخصیت اکثر افراد از چندین صفت تشکیل شده است.
۶. انسان معمولا چند ویژگی شخصیتی مرکزی دارد؟
ویژگیهای شخصیتی مرکزی فرد تعداد مشخصی ندارند. ویژگیهای شخصیتی مرکزی صفاتی بنیادی هستند که روی رفتار و شخصیت فرد اثر میگذارند. افراد ممکن است ویژگیهای شخصیتی گستردهای داشته باشند که با توجه به تجربههای منحصربهفرد، نحوه تربیت و ارزشهای شخصیشان متفاوت باشند. برخی افراد ممکن است چندین ویژگی شخصیتی مرکزی داشته باشند، در حالی که ویژگیهای شخصیتی مرکزی سایرین کمتر باشند اما ویژگیهای شخصیتی غالب بیشتری داشته باشند.
جمعبندی
ویژگیهای شخصیتی کاردینال مفهومی فراتر از یک اصطلاح جذاب روانشناسی هستند و نیروهای قدرتمندیاند که میتوانند تمام زندگی ما را شکل دهند، کمک کنند درک کنیم چه کسی هستیم، چطور با سایرین ارتباط برقرار میکنیم و چطور در دنیای بزرگ و گسترده اطراف خود پیش میرویم. این ویژگیها مانند نمایشنامهای هستند که برای نمایش عمر ما نوشته شدهاند، ملودی آهنگ زندگی ما یا قطبنمایی برای مسیر زندگیمان هستند. با درک این ویژگیها میتوانیم سرگردانی در تاریکی زندگی را به ماجراجویی هدفمند و معنابخش تبدیل کنیم.
با شناخت ویژگیهای شخصیتی خود و اینکه افراد ویژگیهایی متفاوت با ما دارند، میتوانیم یاد بگیریم با سایرین بهتر کنار بیاییم. مثلا اگر ویژگی شخصیتی کاردینال دوست شما نظم زیاد است، درک خواهید کرد که چرا همیشه میخواهد از قبل برنامهریزی کند. زیبایی این ویژگیها این است که گاهی با فردی آشنا میشوید که ویژگی شخصیتی کاردینال مشابهی دارد. پیداکردن این فرد ممکن است شروع رابطهای عمیق و معنادار را رقم بزند، چون شما یکدیگر را بهتر از سایرین درک میکنید.