مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی نوع خاصی از مراقبت است که برای حمایت از افراد مبتلا به بیماری‌های جدی و تسکین علائم آنها و افزایش راحتی‌شان مفید است. در این مطلب با ما همراه باشید تا روش مدیریت آن را به شما آموزش دهیم.
مراقبت تسکینی چیست؟
مراقبت تسکینی یا مراقبت حمایتی نوع خاصی از مراقبت است که برای حمایت از افراد مبتلا به بیماری‌های جدی و تسکین علائم آنها و افزایش راحتی‌شان مفید است. این روش برای مراقبان و افرادی که تحت‌تأثیر بیماری عزیزانشان هستند هم مناسب است. مراقبت تسکینی با حمایت‌های اجتماعی، دارویی، عاطفی، روانی و آموزشی لازم برای مواجهه با بیماری جدی زندگی را راحت‌تر می‌کند. همچنین می‌توانید فارغ از سن، پیش‌آگاهی یا اینکه درمان دریافت می‌کنید یا خیر، از مراقبت حمایتی بهره‌مند شوید.
معنی لغوی مراقبت تسکینی چیست؟
اصطلاح انگلیسی مراقبت تسکینی (Palliative) از واژه لاتین «palliare» به‌معنی در لفافه پیچیدن یا پنهان‌کردن گرفته شده است. تصور کنید یک پوشش خارجی راحت و محافظ شما را از آسیب‌های مربوط به بیماری حفظ کند. این حمایت همان کاری است که در مراقبت حمایتی انجام می‌شود.
تفاوت مراقبت تسکینی با مراقبت پایان زندگی
مراقبت تسکینی برای تسکین علائم بیماری درمان‌نشدنی انجام می‌شود و روی کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارد و فرد در هر سنی و هر مرحله‌ای از بیماری می‌تواند دریافتش کند. همچنین علاوه‌بر بیمار، به خانواده و دوستان او کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشند. مراقبت حمایتی انتهای درمان نیست، بلکه هم‌زمان با درمان‌های اصلی دریافت می‌شود. اما مراقبت پایان زندگی در انتهای زندگی فرد انجام می‌شود و شامل صحبت‌کردن با بیمار درباره وضعیت او، گوش‌کردن به حرف‌هایش، همدلی‌کردن با او و ارجاع‌دادن نیازهای بیمار به فرد متخصص است. همچنین ممکن است مراقبان با توجه به نیازهای فرد تغییر کنند.
فواید مراقبت تسکینی
مراقبت حمایتی به شما قدرت می‌دهد تصمیمات مراقبتی بهتری بگیرید که بر زندگی شما تأثیر مثبتی دارند. همچنین ممکن است وضعیت سلامتی شما را بهبود دهد. مراقبت تسکینی فواید دیگری هم دارد، از جمله:
افزایش طول عمر؛
کاهش اضطراب و افسردگی؛
مهار علائم؛
بهبود کیفیت زندگی؛
کاهش احتمال افسردگی؛
افزایش زنده‌مانی؛
کمک به تصمیم‌گیری؛
حمایت از اعضای خانواده و مراقبان بیمار؛
افزایش رضایت مراقبان.
گروه هدف مراقبت حمایتی
افرادی با شرایط مختلف می‌توانند مراقبت تسکینی دریافت کنند، از جمله افراد مبتلا به:
ای.ال.اس (ALS)؛
آلزایمر؛
سرطان؛
کووید 1۹؛
انسداد مزمن ریه؛
بیماری قلبی؛
ایدز؛
بیماری کلیه؛
بیماری کبد؛
یبماری ریه؛
مالتیپل اسکلروزیس؛
بیماری پارکینسون؛
سکته مغزی.
تیم مراقبت تسکینی
تیم مراقبت حمایتی شامل پزشک و سایر متخصصانی است که می‌توانند علائم بیمار را مهار کنند. همچنین به شما کمک می‌کنند تا استرس اضافی را مهار و به مسئولیت‌های مربوط به بیماری رسیدگی کنید.
تیم مراقبت شامل افراد مختلفی است، از جمله:
پزشک؛
پرستار؛
مددکار اجتماعی؛
متخصص تغذیه؛
مشاور مالی؛
مشاور معنوی.
شما می‌توانید مراقبت تسکینی را در مکان‌های مختلفی دریافت کنید، از جمله:
خانه؛
بیمارستان؛
درمانگاه؛
خانه سالمندان.
جنبه‌های مختلف مراقبت حمایتی
مراقبت تسکینی شامل انواع حمایت‌ها در جنبه‌های مختلف است و به نوعی مکمل مراقبت دارویی است. همچنین می‌تواند حمایت اجتماعی، احساسی و معنوی را فراهم کند و در رسیدگی به نگرانی‌هایی مثل هزینه‌های درمانی و برنامه‌های قانونی به شما کمک کند.
۱. تسکین علائم
مراقبت حمایتی سبب بهبود علائم جسمی، روانی و احساسی می‌شود. تیم مراقبت ممکن است مستقیم مراقبت را انجام دهد یا روش‌هایی را به شما آموزش دهد که چطور هر روز با استفاده از آنها احساس بهتری داشته باشید. ممکن است تیم مراقبت برای رفع مشکلات مختلفی به شما کمک کند، از جمله:
اضطراب؛
افسردگی؛
حالت تهوع؛
خستگی؛
یبوست؛
درد یا ناراحتی؛
مشکل خواب؛
ازدست‌دادن اشتها؛
تنگی نفس؛
استرس.
همچنین ممکن است تیم مراقبت تسکینی برای موارد مختلفی شما را راهنمایی کند، از جمله:
نکات مربوط به بهبود خواب؛
تمرینات شناختی؛
تمرینات آرام‌سازی؛
تمرین تنفس؛
راهنمای تغذیه؛
راهنمای ورزش؛
گفتاردرمانی؛
لمس شفابخش؛
مدیتیشن؛
ماساژ.
اگر به مراقبت‌های اضافی نیاز داشته باشید، تیم مراقبت حمایتی شما را به متخصص ارجاع می‌دهد.
۲. آموزش و وکالت
تیم مراقبت حمایتی به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از شرایطتان داشته باشید، از جمله اینکه بیماری چقدر بر وضعیت شما در آینده اثر می‌گذارد. همچنین می‌توانید گزینه‌های درمانی را ارزیابی کنید و از بین آنها انتخاب کنید. هرچقدر آگاه‌تر باشید، بیشتر می‌توانید بر اساس ارزش‌ها، اهداف و ترجیحتان تصمیم بگیرید.
تیم مراقبت حمایتی می‌تواند این ارزش‌ها، اهداف و ترجیحات را به افراد دیگر انتقال دهد تا شما بر اساس شرایطتان مراقبت دریافت کنید.
۳. حمایت اجتماعی
متخصصان مراقبت تسکینی می‌توانند تیمی حمایتی تشکیل دهند تا مقابله با بیماری برای فرد مبتلا و مراقبان او راحت‌تر شود. همچنین تیم مراقبت حمایتی شما را با گروه‌های حمایتی و منابع اجتماعی مرتبط می‌کند و به شما کمک می‌کند تا با خانواده ارتباط برقرار کنید و مشاوره خانوادگی داشته باشید. علاوه‌بر این، دوستان و اعضای خانواده را آماده می‌کند تا مسئولیت‌های مراقبتی (مثل گرفتن نسخه یا وقت ملاقات) را انجام دهند.
۴. حمایت معنوی
تیم مراقبت می‌تواند مراقبت را با توجه به باورها و اولویت‌های شما انجام دهد. ملاقات با افراد مذهبی ممکن است نقش مهمی در تأثیر بیماری بر زندگی شما داشته باشد. مراقبت معنوی به‌عنوان بخشی از مراقبت حمایتی می‌تواند اولویت درمانی شما را مشخص کند.
۵. حمایت مالی و قانونی
تیم مراقبت معمولا شما را به منابعی وصل می‌کند تا آن دسته از استرس‌های مالی و قانونی که معمولا با بیماری جدی همراه‌اند از بین بروند. حمایت‌هایی به این شکل سبب می‌شوند در زمینه‌های مختلف تصمیمات بهتری بگیرید، از جمله:
هزینه: تیم به شما کمک می‌کند منابع پوشش‌دهنده هزینه‌ها را بهتر بشناسید. بیشتر بیمه‌ها تمام یا بخشی از هزینه‌های درمانی را پوشش می‌دهند. همچنین کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی مالی بهتری داشته باشید.
نظم زندگی: مراقبت تسکینی در خصوص محل زندگی در زمان بیماری مثل زندگی در خانه با عزیزان یا پانسیون به شما کمک می‌کند.
اسناد قانونی: تیم مراقبت حمایتی شما را به منابع قانونی مرتبط می‌کند تا اسناد وکالتی و وصیت‌نامه خود را به‌خوبی تنظیم کنید.
زمان دریافت مراقبت حمایتی
زمان مشخصی برای دریافت مراقبت تسکینی وجود ندارد. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند تا به محض تشخیص جدی، مراقبت حمایتی دریافت کنند. دریافت مراقبت زودهنگام کمک می‌کند تا برای پیش‌آمدهای آینده برنامه داشته باشید.
در مورد دریافت مراقبهای تسکینی با پزشک صحبت کنید.
نحوه دریافت مراقبت حمایتی
برای دریافت مراقبت تسکینی باید از پزشکتان نامه بگیرید. در بعضی شرایط پزشک این اقدام را توصیه می‌کند. اگر این کار را نکرد، خودتان مطرح کنید. اعلام کنید که می‌خواهید بیشتر درباره مراقبت‌های تسکینی بدانید و اینکه آیا برای وضعیت شما مناسب است یا خیر.
مراقبت تسکینی برای بیماری‌های مختلف
۱. سرطان
سرطان یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که علائم و درمان آن بر کیفیت زندگی فرد اثر می‌گذارد و به مراقبت تسکینی نیاز دارد. درمان تسکینی سرطان به موارد مختلفی بستگی دارد، از جمله:
نوع سرطان؛
علائم؛
درمان؛
سن؛
میزان پیشرفت بیماری.
افراد مبتلا به سرطان برای مهار عوارض جانبی شیمی‌درمانی، رادیودرمانی یا بهبودی بعد از جراحی به مراقبت‌های تسکینی نیاز دارند. مراقبت‌های تسکینی سرطان اغلب شامل درمان افسردگی یا اضطراب و به‌کارگیری روش‌هایی برای کمک به اعضای خانواده برای برنامه‌های بعدی است.
۲. بیماری‌های قلبی‌عروقی
بیماری‌های قلبی‌عروقی ممکن است بر کیفیت زندگی افراد و توانایی آنها برای مراقبت از خودشان اثر بگذارند. بعضی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
نارسایی قلبی؛
بیماری سرخرگ کرونر؛
سکته مغزی؛
تنگی آئورت.
مراقبت‌های تسکینی این بیماری‌ها شامل تسکین علائم، حمایت روانی و گرفتن تصمیم‌های مناسب است.
۳. زوال عقل
زوال عقل موجب افت عملکرد مغز می‌شود و ممکن است بر جنبه‌های مغزی مختلف اثر بگذارد، از جمله:
شناخت؛
حافظه؛
زبان؛
قضاوت؛
رفتار.
مراقبت حمایتی در این مورد شامل درمان اضطراب ناشی از روال عقل است. همان‌طور که بیماری پیش می‌رود، باید به اعضای خانواده کمک کرد تا تصمیمات سختی درباره تغذیه و مراقبت از عزیزشان بگیرند.
۴. کووید ۱۹
ممکن است مراقبت تسکینی مهار بیماری را راحت‌تر کند. این مراقبت شامل درمان ناراحتی، اضطراب و بی‌خوابی ناشی از تنفس است. همچنین باید درباره تغییراتی در زندگی مثل ترک سیگار آموزش دید تا روند پیشرفت بیماری آهسته شود.
۵. دیابت
مراقبت تسکینی ممکن است شامل درمان‌های آرامش‌بخش، ساده‌سازی دارو، حمایت از سلامت روان و ارائه آموزش به فرد مبتلا به دیابت و خانواده و مراقبان او باشد.
هزینه مراقبت حمایتی
مراقبت تسکینی در کل رایگان است، اما شاید مجبور باشید برای دریافت بعضی از تجهیزات تخصصی، داروها، پانسمان‌ها و درمان‌ها هزینه کنید. در صورت دریافت مراقبهای تسکینی در بیمارستان خصوصی، شاید مجبور به پرداخت هزینه‌های اضافی شوید. بنابراین همیشه با شرکت بیمه سلامت خود مشورت کنید تا از گزینه‌های خود و هزینه‌های احتمالی مطلع شوید.