امروزه بسیاری از آموزش های انجام شده در سازمان ها به طور فشرده و کوتاه صورت می گیرد، به همین جهت اهمیت مربی گری بر شغل پیش از پیش احساس می گردد.
مربیگری و منتورینگ
بسیاری از آموزش ها در سازمان ها امروزه به صورت فشرده و کوتاه انجام می شود. به همین دلیل اهمیت مربیگری بر شغل پیش از پیش احساس می شود. با توجه به این ماهیت فشرده برنامه ها، کارکنان به تنهایی قادر به کاربرد مهارت های جدید در محیط های پیچیده و متفاوت نیستند. کمک در شغل ممکن است به صورت همزمان یا ناهمزمان در فرد و یا با واسطه تکنولوژی باشد. کمک ها شامل مربیگری در شغل برای مهارت های مورد نیاز و مشاوره برای توسعه دراز مدت و نیازهای شغلی است. مربیگری در طراحی برنامه و پیاده سازی انتقال به شرکت کنندگان در بروز مهارت های جدید کمک می کند. همه کارآموزان در بازگشت به محیط شغلی گزارش می دهند که از فرصت کافی برای کاربرد مهارت های آموخته شده برخوردار نبوده اند (وانگ و وینتلینگ). اگر مهارت های آموخته شده در دوره های کوتاه مدت انتقال نیابد یادگیری به سرعت خاموش خواهد شد. در همین راستا مربیگری در شغل در شناسایی فرصت های محیط کار برای کاربرد مهارت ها می تواند کمک کننده باشد. علیرغم آن که مربیگری به عنوان یک روش کارآمد، شناخنه شده است ولی با این حال در تعاریف آن اختلاف نظر زیادی وجود دارد. هریک از صاحب نطران و متخصصان، تعاریف گوناگونی از مربیگری ارائه کرده اند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.
چند تعریف از مربیگری:
1- مربیگری هنر تسهیل یادگیری، عملکرد بهسازی است و پیرامون نتایج تحقیق بحث می کند. مربیگری به فرد کمک می کند تا موانع را از راه بردارد، آنجا را که می خواهد مشخص سازد، اهداف را براساس مقاصد و ارزش آنها تنظیم نماید.
2- پارسلو: مربیگری فرایندی است که باعث رخ دادن یادگیری و بهسازی می شود و در نتیجه عملکرد بهبود می یابد.
3- واکر: مربیگری را می توان به عنوان یک فعالیت سازمانی مرتبط با توسعه و بهسازی توصیف کرد که شامل توسعه مهارت های حرفه ای و شخصی است.
4- مربیگری فرایندی آگاهانه ای است که از مذاکرات حساب شده در جهت ایجاد محیطی برای رشد اشخاص، اعمال هدفمند و پیشرفت مدار و پایدار استفاده می کند.
نیازهای توسعه و بهسازیتو افراد بسیار متنوع و متفاوت است. مربیگری رویکردی انعطاف پذیر و پاسخگو نسبت به توسعه افراد است و همچنین رویکردی به موقع جهت رسیدگی کردن به نواقص عملکرد فعلی و تقویت مهارت های توسعه ای افراد می باشد.
مربیگری، دوره ای برای توانمند کردن افراد است، تا آن ها حس آرامش و مفید بودن داشته و با رسیدن به موقعیت های موردنظر خود احساس رضایت کنند. مربیگری ضمن توجه به مشکلات و چالش پیش روی مدیر و کارمند بر اهداف تمرکز می کند و سعی دارد با فراهم کردن حمایت های لازم او را در دست یابی به نتایج سریعتر و بهتر یاری رساند. بسیاری از سازمان ها تحت فشار زمانی کار می کنند و با تغییر مواجه می شوند. توانایی یاد گرفتن و سازگار شدن با محیط، از جمله مهارت های مهمی است که کارکنان بایستی دارا باشند. از این رو مربیگری به عنوان روشی موثر برای کمک به افراد در جهت ایجاد تغییرات اساسی در محیط کار مطرح می شود. مربیگری از سبک های یادگیری متفاوتی حمایت می کند که در مقایسه با روش های سنتی آموزش، از کارکنان حمایت بیشتری به عمل می آورد. نیاز های بهسازی افراد متفاوت است و در سازمان های کوچک تعداد زیادی از افرادی که دارای مهارت ها و نیاز های بهسازی خاص باشند، وجود ندارد. در چنین مواردی مربی گری می تواند رویکردی خوب برای بهسازی باشد که می تواند بر بهسازی به موقع و انفرادی تأکید نماید.
فعالیتی که فرض می شود بیشترین شباهت را با مربیگری دارد، منتورینگ است. بسیاری از مهارت ها و رویکرد هایی که توسط یک منتور در فرایند منتورینگ استفاده می شود همانند همان هایی هستند که مربیان در فرایند مربی گری استفاده می‌کنند. مربی گری و منتورینگ هردو در بردارنده یک رابطه فرد به فرد هستند و فرصتی را برای افراد جهت دریافت بازخورد، یادگیری و رشد و بهسازی فراهم می آورند، با این حال تفاوت هایی میان این دو روش وجود دارد.
واژه منتورینگ از اساطیر یونانی نشأت می گیرد. زمانیکه یکی از شخصیت های کتاب افسانه اودیسه فرزند خود را برای آموزش به دوستش سپرد و او را منتور نامید. او از دوستش خواست که هرچه از فنون جنگ و سیاست می داند به فرزندش یاد دهد. از آن زمان به بعد این واژه به افراد مورد تأییدی اطلاق شد که حاضر هستند دانش و تجاربشان را با افراد کم تجربه به اشتراک بگذارند.
منتور کسی است که دانش و تجربه ارزشمندی در یک موضوع دارد و در طی فرایند منتورینگ آن را به کارآموز منتقل می کند. کارگر با تجربه ای که نحوه کارکردن با یک دستگاه را به یک فرد تازه استخدام آموزش می دهد یک منتور است. در واقع می توان گفت منتورینگ همان فرایند آموزش است با این تفاوت که گاهی اوقات بسیار کوتاه تر از یک دوره آموزشی است به گونه ای که گاهی شکل غیر رسمی به خود می گیرد و دیگر اینکه به طور عملی انجام می شود. منتور به طور عملی یک دانش و مهارت را منتقل می کند. نحوه کار کردن را آموزش می دهد. منتورینگ بیانگر یک رابطه است نه یک اقدام و عمل. منتور فردی با تجربه، هدایت گر و قابل اطمینان است که خواهان ایجاد موفقیت فرد است. منتوران در یک رابطه منتورینگ، تجارب کاری زیادی را ارائه نموده و مجموعه ای از دیگر وظایف را انجام می دهند. در واقع منتورینگ فرایندی است که در آن یک فرد با تجربه و آگاه، فرد دارای تجربه کمتر را کمک و هدایت می کند.